Over suiker wordt veel gezegd en geschreven. Suiker is nodig als energiebron voor het lichaam. Tegelijkertijd veroorzaakt het een zogenaamde suikerstress. We kunnen dus niet zonder maar zeker niet met de hoeveelheden van tegenwoordig.
Een jaar of 2 geleden kwam ik #suikerchallenge van het Diabetes Fonds voor het eerst tegen. Zij organiseren de challenge week. Het Diabetes Fonds heeft elke keer een digitaal magazine en verstuurd inspiratie in de vorm van een dagelijkse e-mail met informatie, recepten, tips, etc.
Ik ben al enige tijd bezig steeds gezonder te eten om meer energie te krijgen. Dat lukt gelukkig goed. Meer inspiratie is altijd welkom en dus meld ik je soms voor de suikerchallenge aan. Zodoende ben ik sinds een paar jaar meer gaan lezen over suiker. De nadelige gevolgen worden al snel duidelijk:
- Overgewicht
- Lusteloosheid
- Moeheid
- Stressgevoel
- Etc.
Maar de invloed van suiker op spieren en bewegen wordt al snel afgedaan met de redenering ‘dat overgewicht zorgt voor minder bewegen’. Ik vraag me dan af, hoe komt het dan dat suiker een energiebron is en je tegelijkertijd moe en lusteloos kan maken? Daarom ben ik gaan zoeken óf en op welke manier teveel aan suiker invloed heeft op je spieren. Zo kwam ik op de suikerstress
Een klein stukje theorie
Voor inspanning is energie nodig. Dit kan uit verschillende bronnen gehaald worden. De grootste leveranciers zijn koolhydraten en vetten. Bij verbranding van 1 gram vet komt 38 kJ (kilojoule) energie vrij. Bij verbranding van 1 gram suiker of koolhydraten komt ongeveer 17 kJ energie vrij.
Koolhydraten/suikers worden als glycogeen opgeslagen in lever en skeletspieren. Aan die opslag in de lever en skeletspieren zit een maximum. De suikers die niet direct door het lichaam worden verbrand of als glycogeen opgeslagen, worden in vetweefsel opgeslagen.
Die energievoorraad in de lever en skeletspieren kan bij zware inspanning al in 30 tot 40 minuten op zijn. Terwijl de energie in vetweefsel in theorie voldoende is voor 5 dagen onafgebroken rennen. Je zou dan ook verwachten, dat vetverbranding logischer zou zijn als energieleverancier. Alleen komt vetverbranding langzaam op gang, waardoor ons lichaam eerst start met de glycogeenvoorraad. Want dat is een snelle energiebron.
Als je regelmatig suikers binnenkrijgt zal je lichaam bij inspanning dat als eerste gebruiken en het restant vervolgens opslaan. Doordat er tegenwoordig overal wel suikers of koolhydraten in zitten komen we steeds minder toe aan de vetverbranding. En worden ook nog eens de niet gebruikte suikers opgeslagen in vetweefsel. We bewegen ook minder vaak én minder lang, waardoor de vetverbranding ook al niet snel op gang komt.
De insuline en adrenaline gaan flink schommelen
Als je suiker binnen krijgt wordt insuline aangemaakt, zodat de lichaamscellen de suiker kunnen opnemen voor energie. Hierdoor daalt je bloedsuikerspiegel. Meestal daalt die tot onder het niveau van voor je suikerconsumptie. Daardoor maakt je lichaam adrenaline (stresshormoon) aan. Door adrenaline kun je even snel opzoek naar een nieuwe voorraad suiker. Tegenwoordig meestal in de vorm van iets zoals chocola of koek. Vervolgens gaat de insulineproductie weer van start etc. Et voila, daar is de suikerstress.
Suiker levert snel, maar relatief weinig energie (17 kJ) op. Het is dus snel op waardoor er vlot weer een golf adrenaline komt om je aan te zetten de voorraad suiker aan te vullen. Door die bloedsuikerpieken krijg je dus ook veel pieken van adrenaline. Dit stresshormoon brengt je in een vecht of vluchtmodus, waardoor je ademhaling versnelt, je hartslag omhoog gaat, je bloeddruk stijgt en heb je continu wat spanning in je spieren. Dit alles om heel snel te kunnen reageren met vechten of vluchten. Alleen blijft dat gevecht of die vlucht uit. De suikerstress stijgt elke keer weer meer.
Door die pieken van adrenaline en die steeds terugkerende spanning, raken je spieren steeds meer uitgeput. Tel daar nog bij op; stress van het werk, een nare gebeurtenis, drukte thuis en je lichaam verkeert continu in stress. Met als gevolg continue spanning op de spieren met uitputting, verzwakking en pijn tot gevolg.
Wat te doen tegen die suikerstress?
De oplossing is heel simpel. Minder suiker = minder stress.
Zwart-wit gezien is het écht zo simpel. Het vergt alleen heel veel wilskracht. We zijn als het ware geprogrammeerd om suikerrijk voedsel te zoeken. Vroeger waren koolhydraten/suikers niet zoveel voorhanden en dus erg belangrijk om te overleven. Deze oerprogrammering maakt de simpele oplossing van ‘gewoon’ minder suiker eten ineens moeilijker.
Wat vaak beter haalbaar is, is om kleinere stapjes te maken. Als je dan een stapje goed volhoudt kun je een volgende stap maken.
- Bekijk eens goed welk suikerrijk eten of drinken je makkelijk kunt verminderen of laten staan. Ga suiker zeker niet vervangen door zoetstoffen, honing, etc. Steeds meer blijkt dat zoetstoffen ook geen goed effect op onze gezondheid hebben. Daarbij; Honing veroorzaakt dezelfde reacties in je lichaam als witte suiker.
- Start met korte ontspanningsmomenten. Bijvoorbeeld: trek een paar keer je schouders maximaal op en laat ze helemaal los. Maak vuisten en laat die weer los. Span je benen en laat ze weer los. Trek gekke bekken en ontspan je gezicht weer. Een ander makkelijk ontspanmomentje is een korte geleide meditatie. Hier zijn veel apps voor, een fijne Nederlandse app is Meditation Moments.
- Zoete trek? Drink dan een flink glas water. Of ga lekker even naar buiten, dan heb je gelijk een stuk ontspanning en beweging.
Houd het minderen met suiker en stress een langere periode vol en kijk dan eens naar het effect. Zoals energietoename, afname spierklachten, vermindering spanning, soepeler bewegen.
Conclusie
Bovenstaand stukje is uiteraard een fors versimpelde weergave van hoe het in het lichaam werkt. In het lichaam zijn veel meer processen aan de gang. Zo vereenvoudigd geeft het een beeld van de invloed van suiker op onze spieren en ons bewegen. Suiker geeft dus snelle energie, maar die energie is snel op. De suikerinname zorgt voor pieken van insuline en daarna adrenaline, waardoor er steeds meer spanning in de spieren optreedt. Door de stressreactie die de adrenaline veroorzaakt, raken de spieren uitgeput. Met als gevolg pijnklachten, vermoeidheid en spanning. Vandaar de benaming suikerstress, steeds ontstaat de stressreactie en het gevoel dat er weer nieuwe suiker nodig is.
Als je gaat afbouwen, heel veel succes! Heb je vragen stel ze gerust via contact.
Bronnen:
Diabetes fonds
Kenniscentrum suiker & voeding
Wetenschap.infonu
Optimalegezondheid
Energieke vrouwenacademie